We worden schaamteloos geboren, letterlijk…schaamteloos. Een baby weet nog niets en moet alles nog leren van de mensen om hem heen. Dat is in de meeste gevallen een positief gebeuren. Eten, drinken, poepen, plassen, slapen, boeren, alles wat de baby doet vinden we geweldig en we stimuleren hem dat steeds te doen. De baby ontwikkelt zich en daar zijn we blij mee.

Als hij groter wordt en al pratend en doend de wereld ontdekt komt er een moment dat hij dingen doet die we niet zo leuk vinden. Dan wijzen we hem terecht en dat is goed, want hij moet leren dat er ook dingen zijn die hij beter kan laten. Niet persé omdat wij het niet leuk vinden maar omdat dat voor hemzelf beter zal zijn.

En zo hoort hij op een dag: ‘Schaam je,’ of ‘je moest je schamen,’ omdat hij blijkbaar iets heeft gedaan dat niet goed is en waarvoor hij ‘zich moet schamen’. Hij weet niet precies wat het betekent maar voelt wel aan, of hoort aan de manier waarop het gezegd wordt, dat het niet goed is, niet ‘zoals het hoort’.

Gaandeweg lijkt er steeds meer te zijn waarvoor je je zou kunnen schamen. Wanneer je relatie niet lekker loopt, bijvoorbeeld. Of je je kinderen niet echt ‘in de hand hebt’. Je kunt je schamen omdat je familie zich anders gedraagt dan wat volgens een ander ‘normaal’ zou zijn. Of je kunt je schamen omdat je het lezen en schrijven niet optimaal onder de knie hebt gekregen.

Dat kan allemaal, maar…waarom zou je je daarvoor schamen? Dat je relatie niet lekker loopt wil niet zeggen dat je niet van elkaar houdt of er niet je best voor doet. Je kinderen hebben er geen last van wanneer je ze niet in de hand hebt. Jij wel, en het is niet goed voor ze, maar je hoeft je er niet voor te schamen. En wanneer je niet goed kunt lezen en/of schrijven is dat echt lastig voor je. Er gaat een (boeken)wereld voor je open wanneer het je wel lukt.

Als er een school was waar je kon ‘afleren’ zou ik dat een goed vak vinden. Om schaamte af te leren. Het is in de meeste gevallen niet nodig en de weg om hulp te vragen zou open staan. Ik denk dat ik best wel eens iets gevraagd heb dat een ander ‘schaamteloos’ zou vinden. Dat kan, want ik vraag gewoon alles. Of ik antwoord krijg is aan die ander. En of die dat wel of niet doet, is allebei goed. Dat mag hij helemaal zelf weten. Daar hoeft hij zich niet voor te schamen.