Stel je voor dat de ‘toeslagenaffaire’ niet was gebeurd omdat we er gewoon op kunnen/zouden vertrouwen dat gezinnen die toeslagen krijgen dat nodig hebben en daarom krijgen. Stel dat we de dame die van haar moeder geld kreeg (en toeslag van de regering) om extra boodschappen te kunnen kopen het gewoon gunden en het niet als ‘fraude’ hadden bestempeld.

Stel dat we zouden stoppen met het enorm geld verslindende controleren van alles omdat we ervan uitgaan dat scholen zorgvuldig met ons onderwijs omgaan, dat mensen in de zorg het beste bedenken en uitvoeren voor mensen die die zorg nodig hebben. Stel dat één van mijn lieve vriendinnen niet een onvoldoende had gekregen op een (nieuw ingevoerde) checklist die haar leidinggevende bij haar moest afnemen. Stel dat betreffende directeur haar het voordeel van de twijfel had gegeven toen zij aangaf dat zij de dingen, die de directeur als manco’s had opgeschreven, wel had gedaan. Dan had een schoolklas de o zo nodige goede docent (ze had al 18 jaar goed les gegeven op die school), misschien nog gehad en hoefde in ieder geval haar klas niet naar huis gestuurd te worden, bij het ontberen van een leerkracht.

Stel dat we een voorstel zouden mogen doen zonder dat daar direct negatief op gereageerd zou worden. Ik zou dan willen voorstellen dat iedereen die wat voor uitkering dan ook krijgt daar ‘iets’ voor de gemeenschap voor zou doen: één keer in de maand een rondje afval grijpen, kopieerwerk doen (of iets dergelijks) voor een school in de buurt, koffie schenken in een zorghuis voor ouderen en zieken, overal waar werknemers overbelast zijn, helpen die lasten te verlichten. Dat vergt een heleboel organisatie maar dat kunnen misschien de mensen doen die nu controles uitvoeren en dat dan niet meer hoeven te doen.

Stel dat we de helft van onze kleding niet nieuw maar tweedehands zouden kopen en al onze kleding langer zouden dragen. Stel dat we mensen betalen waar ze recht op hebben. Zelfs in ons land gebeurt dat te vaak niet maar in de landen over ver, de ‘lage lonen landen’, helemaal niet.

Wat als…we dat zouden doen.

‘Maar, als ze thuis niet veilig zijn, dan kunnen ze daar toch niet blijven?’ Ik beluisterde een tijdje terug een Podcast met en over 4 mensen die kort of langer geleden in een pleeggezin hadden gewoond en waarvan de jongste deelnemer zijn pleegmoeder voor het gerecht had gedaagd en in het gelijk was gesteld. Het was duidelijk dat zij hem, in de jaren dat hij bij haar veilig had moeten zijn, niet goed heeft behandeld. Het hoger beroep, door de pleegmoeder aangegaan, is nog in behandeling. De overige drie deelnemers hadden soortgelijke ervaringen en de oudste deelnemer, een oudere dame, benoemde dat 75% van de kinderen die ooit uit huis geplaatst zijn, hun verdere leven van GGZ afhankelijk zullen blijven.

Ik heb mij vaak verbaasd, en nooit begrepen, waarom kinderen opgesloten worden in instellingen terwijl zij juist niet degenen zijn die fouten maken maar die onrecht wordt aangedaan. Waarom moeten zij worden opgesloten en in aanraking komen met jongeren die om heel andere redenen in zo’n instelling worden geplaatst.

Als ze thuis niet veilig zijn dan kunnen ze daar toch niet blijven…is dat wel zo?

Ik denk dat in veel gevallen er in zo’n thuis een ‘agressor’ is in de persoon van een ouder of stiefouder. De andere ouder of stiefouder is niet in staat het gedrag van die ouder te veranderen en daarmee het kind te beschermen. Anders kan het niet in stand blijven.

Zou het dan niet veel logischer zijn de ‘agressor’ in een instelling te plaatsen en daar te behandelen? De andere ouder heeft ook hulp nodig, en het kind zeker, want er zal al veel gebeurd zijn voordat dit punt is bereikt. Misschien moet die hulp wel heel rechtstreeks worden gegeven door een soort ‘gezins-au-pair’, zoals iemand met wie ik hierover sprak opperde, en liefst twee zodat er altijd één bij het gezin kan zijn, net zolang tot de ‘goede ouder’ in staat is om het verder zelfstandig te doen en het kind zich weer veilig kan voelen.

De ‘agressoren’ in onze samenleving moeten ook geholpen worden en niet alleen opgesloten wanneer ze door seksueel misbruik of ernstige mishandeling een kind voor zijn leven hebben beschadigd en de andere ouder erbij.

Er is veel krom in onze maatschappij, en het uit huis plaatsen van kinderen is daar in veel gevallen een voorbeeld van. Stop met het verder beschadigen van kinderen die in een onveilig thuis leven en pak de daders van die onveiligheid aan (en help ze). Dat lijkt me veel rechter en rechtvaardiger dan wat er nu gebeurt.

Ik zag een programma over maaltijdbezorgers, pakketpunthouders en een Über taxichauffeur. Allemaal mensen die als ZZPer ‘moeten’ werken, enorm investeren en heel slecht verdienen. Ik hoorde de pakket-jongen (en zijn moeder met wie hij het samen doet) zeggen €1,25 per uur. De taxichauffeur die 6 à 7 diensten voorbij ziet komen en die niet ‘krijgt’. En dit alles omdat mensen voor haast geen geld pakjes uit China laten komen, te lui zijn om eten op te halen of van alles meerdere bestellen omdat ze ‘de rest toch gratis kunnen terug sturen’. En een maaltijdbezorger die de hele ochtend, soms voor niets, rondrijdt om maar een maaltijd te mogen bezorgen. Waarom doen mensen dit?

Ik heb bij de kringloop een oud boek gevonden over hoe de wereld is geworden tot wat hij is in relatie tot de economie, uit het jaar 2000. De auteur beschrijft in dat boek al het gevaar dat de multinationals het voor het zeggen krijgen in plaats van regeringsleiders en hoe slecht dat voor de mensen zal zijn. Koot en De Bie schreven daar zelfs al in 1977 over. Het slechte van de consumptiemaatschappij.

Wij zijn niet zo. Wij willen niet ‘steeds meer, meer, meer’, maar veel mensen helaas wel. Meer geld, meer spullen. Floortje (Dessing) is op reis met fotograaf Jasper voor het programma ‘Floortje gaat mee’. Hij was bij een dame in India die een opvang heeft voor inmiddels 3000 koeien. Allemaal gewond of de straat op gestuurd nadat ze geen melk meer gaven.

Ze zei dat onze kalfjes niet leren ‘praten’ omdat ze direct na de geboorte van hun moeder worden gescheiden. Ze noemde dat een traumatische ervaring voor de koe en het kalfje. Omdat wij zo nodig melk en melkproducten moeten hebben. Ik zou het niet nemen als het er niet was, wel hypocriet, denk ik. Ik eet en drink niet veel melkproducten, relatief, maar toch nog veel. Deze dame en haar 100 vrijwilligers (ze krijgen een kleine vergoeding en ze noemen haar ‘onze moeder’) hebben niks voor zichzelf. Wat zou de wereld er anders uitzien als mensen de helft namen van wat ze nu nemen.

Ik koop als het kan tweedehands kleding en de broeken en schoenen die ik wel nieuw koop draag ik tot ze echt versleten zijn.

Tot zover uit mijn dagboek.

Natuurlijk beslist ieder voor zich zelf wat hij/zij/hen wel of niet doet, wel of niet koopt. Ik hoop alleen dat dit bewust gebeurt en niet alleen omdat het gewoon gemakkelijk is.

Hoe oud je kinderen ook worden, ze zullen altijd je kinderen blijven. Met elf broers en zussen groot geworden had ik er zelf minstens vijf willen hebben. Ik heb dat een keer gedroomd, dat ik van vijf kinderen zwanger was…maar het is bij twee gebleven.

Ik dacht ook altijd dat ik een zoon wilde hebben maar ik ben gelukkig met de twee meisjes die we kregen en die ik mocht opvoeden en verzorgen.

Mijn relatie met de meisjes is heel verschillend. Zij zijn ook heel verschillend. Onze oudste heeft altijd bij ons in de buurt gewoond, en nog, waardoor we elkaar veel ‘hebben’. We hebben 11 jaar op haar kinderen gepast en er zijn niet veel weken geweest waarop we elkaar niet hebben gezien of gesproken. Ik denk niet één.

Nu we gedeeltelijk in Diemen wonen bezoeken we elkaar nog zo goed als iedere week. Wij haar vaker dan andersom en dat heeft alles te maken met de drukke levens van onze kinderen.

Onze jongste dochter vertrok op haar 17^de al naar ‘het westen’ om er au-pair te worden. Ze is er later gaan studeren en samenwonen en heeft er, met haar gezin, haar werk en sociale leven opgebouwd. De eerste jaren dat zij daar woonde heb ik haar veel te weinig bezocht. Ik werkte nog volop, vier dagen per week en op de vijfde paste ik op de kinderen van onze oudste dochter. Gelukkig heeft het onze relatie niet geschaad, al had dat wel kunnen gebeuren.

Sinds de geboorte van hun oudste zoon in 2013 heb ik om de andere week een dag bij hen opgepast en nu we, al anderhalf jaar, een deel van de week boven hen wonen, pas ik elke week op. Het is voor ons bijzonder plezierig om, na al die jaren zo dicht bij onze dochter te wonen. Het bij elkaar wonen en elkaar regelmatig zien heeft ook onze relatie verdiept en dat is logisch. Alleen met regelmatig contact kun je een relatie met elkaar hebben.

Ik heb gemerkt dat onze meisjes ook regelmatig contact met elkaar hebben. Meer dan eens wordt er door de ander gebeld wanneer ik bij de één op bezoek ben. Dat doet mijn moederhart goed. Ik hoor en zie vaak verstoorde relaties tussen ouders en volwassen kinderen of tussen volwassen broers en zussen onderling. Wij hebben dat ook in onze heel grote familie gehad en ik ben blij dat we daar met elkaar uit zijn gekomen. Omdat we het allemaal graag wilden. Omdat we familie van elkaar zijn en ooit, toen onze ouders er nog waren…kinderen van onze ouders.

De nacht nadat ik de Podcast ‘papa en mama zijn gescheiden’ heb beluisterd droom ik van het Burgerinitiatief dat ik twee jaar geleden begon om een oudercursus in het basispakket te krijgen waar de kosten voor verloskundige en consultatiebureau al in zitten.

Ik startte dit initiatief omdat ik niet begrijp dat de regering blijft proberen pas achteraf, na een scheiding, problemen te laten oplossen door allerlei instanties, die worden ingeschakeld wanneer ouders problemen met elkaar krijgen, gerelateerd aan hun relatie en het hebben van kinderen. Terwijl ik weet (en dat zal ik niet zo hard mogen zeggen, maar ik doe het wel) dat veel van die problemen voorkomen kunnen worden. Hoe? Door  aanstaande ouders, en wanneer ze prille ouders zijn geworden, op hun relatie en ouderschap te coachen.

Ik weet dat er meerdere oudercursussen zijn, maar de cursus OuderTeam is wetenschappelijk onderzocht en ontwikkeld door de Hogeschool van Leiden. Naar het voorbeeld van een cursus die in Amerika al heeft bewezen te werken. En toch…in plaats van het hier gewoon in te zetten en in het basispakket te stoppen moet eerst hier worden bewezen dat het werkt. En ondertussen worden enorme bedragen (soms voor één gezin ter waarde van een duur huis of meer) uitgegeven met matig resultaat, omdat weer achteraf is ingegrepen in plaats van vooraf te begeleiden.

Verloskundige en consultatiebureau begeleiden de fysieke kant van ‘de geboorte van een gezin’ terwijl het grote aantal scheidingen veel meer te maken heeft met de mentale kant van ‘de geboorte van een gezin’. En dat heeft niets te maken met een term als ‘probleemgezin’ want problemen overkomen elk gezin.

Het was het laatste deel van de Podcast waarin de kinderen allemaal aangaven te hopen dat zij zelf later niet zouden scheiden, dat mij triggerde tot die droom. Deze kinderen, en ik vermoed heel veel andere kinderen van gescheiden ouders, hadden graag gewild dat hun ouders bij elkaar hadden kunnen blijven.

Ik ben met het verzamelen van gegevens voor een burgerinitiatief gestopt omdat er verschillende bezwaren waren bij mensen om hun persoonlijke gegevens te geven voor deze zaak. En dat begrijp ik heel goed. Een ander bezwaar was dat mensen vinden dat je ouders niet kunt verplichten tot het deelnemen aan zo’n cursus. Maar die mensen begrijpen niet wat ik bedoel. Ik zie het niet als een verplichting maar als een recht voor aanstaande ouders om ook mentaal te worden ondersteund tegenover de fysieke ondersteuning die er wel is.

En als een preventie die enorm veel geld en enorm veel leed kan besparen.

Dit moet, wat mij betreft, de volgorde worden bij de geboorte van een gezin: 1. Verloskundige 2. Oudercursus en 3. Consultatiebureau. De laatste is ook niet verplicht maar wel zo gewoon, en wordt wel als een recht gezien, dat hoegenaamd ieder gezin er gebruik van maakt.

Op LinkedIn lees ik een ‘semi-serieuze’ vacature: De Nederlandse samenleving zoekt per direct honderdduizenden onbetaalde medewerkers (m/v/x). Als gewoonlijk zijn de reacties zowel positief ‘ik vind dat er terecht aandacht voor wordt gevraagd’ als negatief ‘de Correspondent lijkt steeds meer de weg kwijt te zijn’.

Het doel van het bericht is ‘om zichtbaar te maken hoezeer onze samenleving is gebouwd op een fundament van onbetaald werk dat vooral door vrouwen wordt gedaan’ lees ik als antwoord van een van de auteurs van De Correspondent, die dit heeft geplaatst. Daarmee doelt ze op het opvoeden van de kinderen en het verzorgen van het huishouden.

Ik ben één van de vrouwen die dat werk grotendeels heeft gedaan naast werk en studie. En het klopt wat een dame als commentaar geeft: ‘Zodra we dat werk uitbesteden, hangt er wel een prijskaartje aan. Denk bijvoorbeeld aan kinderdagverblijf en poetshulp,’.

Natuurlijk was het onze keus dat ik dit werk op me nam. Ik had al acht jaar gewerkt en mijn man zat net in zijn eerste baan toen ik ongepland zwanger raakte. En al waren we jong, 22 en net 24, we hadden de notie om te bedenken dat we de zorg en verantwoordelijkheid kregen voor een kind en dat vonden we enorm belangrijk.

We deden vervolgens wat een meneer in zijn commentaar opperde: ‘…zeggen dat je samen het salaris verdient en het meteen op de gezamenlijke rekening laten storten. De één zorgt er tenslotte voor dat de ander buitenshuis kan werken en de aandacht volledig op dat werk kan richten omdat het thuiswerk onder controle is.’

Voor ons werkte dat goed en wellicht is een goede variant dat je, afhankelijk van de mogelijkheden die je werk biedt, samen maximaal 6 dagen werkt. En of dat vier om twee is, een om vijf of ieder drie, dat maak je samen uit. De kinderen worden dan voor het grootste deel door hun eigen ouders verzorgd en opgevoed. Ik ben blij dat wij dat hebben kunnen doen.

Van het verzorgen van ons gezin en de huishouding heb ik veel geleerd. Het was niet altijd schoon en netjes in huis omdat ik daar niet persé goed in ben, en ik vind dat ook minder belangrijk dan de goede relatie die we met elkaar hebben kunnen ontwikkelen. Evenals de liefde die in ons gezin kon groeien omdat wij de kinderen met net zoveel respect behandelden als we van de kinderen verlangden.

Als je samen bent kun je met elkaar communiceren en dat kan niet als je niet samen bent. Wanneer je minder betaald werk doet, dan heb je minder geld. Voor mij zijn dit logische dingen waar je voor kunt kiezen. Maar hoe je het ook wendt of keert, zorgen voor gezin en huishouden en kinderen opvoeden, is werk. Ik vind ook dat dat best een keer gezegd mag worden.

Ze stuurt me een link naar een Podcast: ‘Kijk, dit is een podcast die jij interessant vindt,’ en dat klopt. Kinderen vertellen over gevolgen van het feit dat ‘papa en mama zijn gescheiden’.

Ik beluister twee afleveringen en hoor in de introductie dat de dame van de podcast zelf 30 jaar geleden is geconfronteerd met de scheiding van haar ouders. In de eerste aflevering die ik beluister vraagt ze de kinderen de voordelen te benoemen van de scheiding. Verschillende kinderen antwoorden: ‘Als iets niet mag van de één dan vraag ik het de ander,’ en één jongen zegt: ‘Als ik iets gevraagd heb en mijn vader heeft bijvoorbeeld gezegd: dat mag als het ook van je moeder mag, dan vraag ik mijn moeder niet, dan doe ik het gewoon.’ Bij iemand logeren bijvoorbeeld.

Ze vinden het allemaal prettig om in twee huizen te wonen. Eén jongen benoemt dat zijn stiefzusjes regelmatig veel lawaai maken met zingen en dansen en dat hij dan gewoon naar zijn moeder gaat. Hij mag daar blijkbaar zelf over beslissen. Deze had ik eigenlijk niet verwacht omdat ik dacht dat ze het ‘gedoe’ zouden vinden om steeds van huis te wisselen, maar daar rept geen van de kinderen over. Ook extra feestjes vieren benoemen ze allemaal als prettig en soms ook noemen ze de extra cadeaus.  

In de tweede podcast die ik beluister praten ze over de stiefbroers en -zussen en de halfbroers en -zussen. Eén jongen heeft een stiefbroer en een stiefzus en dat gaf gemengde gevoelens bij hem terwijl hij het wel leuk vond, voormalig enig kind zijnde. Maar ze wilden beiden, en zonder de ander, met hem spelen en dat maakte het lastig voor hem. Zoals hij sprak over ‘die kinderen’ deed mij vermoeden dat de situatie niet een blijvende was en dat bleek even later ook. De relatie tussen zijn vader en stiefmoeder had geen stand gehouden waardoor zij ook eigenlijk nu ex-stiefbroer en ex-stiefzus waren geworden. Gelukkig zitten hij en zijn stiefzus bij elkaar op school en zien ze elkaar tot hun beider tevredenheid nog elke dag. Hij had met zijn stiefmoeder een goede relatie: ‘Ze was lief, ook een echte moeder voor mij,’. Zij en haar kinderen waren, op het moment van scheiding, heel belangrijk voor hem.

Een andere jongen, die de vechtscheiding van zijn ouders meer dan zat was, kan gelukkig bij zijn veel oudere halfzus (uit een eerdere relatie van hun vader) terecht met problemen die hij thuis niet kwijt kan. Ook dit is dus een tweede scheiding geweest.

Op het laatst vraagt de podcast dame of ze denken dat ze later zelf zouden scheiden en allemaal zeggen ze dat ze hopen van niet. Eén meisje zegt dat ze het niet weet en heel goed begrijpt dat het gebeurt. Ze gelooft eigenlijk niet dat het mogelijk is om ‘een leven lang’ bij dezelfde partner te blijven.

Op haar vraag of ze liever hadden gehad dat hun ouders bij elkaar hadden kunnen blijven antwoorden ze allemaal positief. Een paar kinderen voegen er nog aan toe ‘dat het nu ook goed is’.

Dit doen ze uit loyaliteit, denk ik…naar hun ouders.

In Libelle nummer 8, het ‘Valentijnsnummer’ staan drie gouden relatieregels, ontdekt door de beroemde Amerikaanse psychologen John en Julie Gottman nadat ze in hun ‘Love Lab’ honderden stellen hebben geobserveerd.

Regel 1: Behandel je partner als een goede vriend. We zijn zo vaak geneigd onze geliefde ‘for granted’ te nemen, wat ik toch anders vind klinken dan ‘op de koop toe’, maar dat is het natuurlijk. Bij een goede vriend zou je het niet in je hoofd halen om gewoon televisie te blijven kijken wanneer hij bij je langs komt en wat met je wil delen. Waarom zou je dat dan wel doen wanneer je liefste van zijn werk komt? In de uitkomst van hun onderzoek blijkt 86% van de partners, in een goede relatie, te reageren op hun poging om contact te maken met de ander tegen 33% van de partners in een slechte relatie. 

Regel 2: Ga op een positieve en voorzichtige manier om met conflicten. Dit is echt een moeilijke, omdat we in een conflictsituatie allebei gekwetst zijn en tegelijk waarschijnlijk overtuigd van ons gelijk. Ik heb ontdekt dat het aloude ‘tot tien tellen’ voor mij goed werkt. Wanneer ik direct op de situatie inga kan dat mogelijk met een verwijt of onaardige opmerking gebeuren en dat werkt meestal ‘als een rode lap op een stier’. Wanneer ik even wacht en tot mezelf kom, ben ik in staat op een rustige toon een vraag te stellen en zonder oordeel naar het antwoord te luisteren. Mijn liefste blijkt dan ook beter in staat te verwoorden wat hij voelt.

Regel 3: Herstel een conflict op een goede manier. Uit hun onderzoek blijkt dat dit lukt wanneer we verantwoordelijkheid nemen voor ons aandeel in het conflict. Voor mij is dus regel 3 kortweg: Neem verantwoordelijkheid. Zelfs wanneer wat de ander zegt klinkt als een verwijt, kun je erover nadenken wat jou aandeel is in dat verwijt.  We zullen altijd meningsverschillen hebben, een conflict hoeft het lang niet altijd te worden, omdat we twee verschillende mensen zijn. Ermee leren omgaan is dus in elke relatie goed om te doen. En zelfs wanneer het uit de hand is gelopen en we boos op elkaar zijn kunnen we, wanneer we weer rustig zijn geworden, sorry zeggen. Ook wanneer de ander dat niet kan. Verantwoordelijkheid nemen is ook doen wat jij kunt, los van wat de ander doet.

Een succesvolle relatie heb je niet zomaar, daar moet je soms veel voor doen. Maar de uitkomst is het waard. Ik heb dat door veel jaren heen ervaren met de mensen die mij het liefste zijn op deze aarde, en daar net zo hard aan hebben gewerkt als ik.

Er zijn mensen die niet gemakkelijk nieuwe dingen leren en voor wie het dagelijks leven niet ‘van een leien dakje gaat’. Ik ben zo’n mens. Dat is niet erg, helemaal niet zelfs, ik moet alleen nogal wat meer moeite doen dan de meeste mensen.

In mijn eerste baan, fulltime omdat ik gestopt was met school, had ik gemakkelijk in mijn proeftijd ontslagen kunnen worden. Het kassa draaien had ik niet zomaar onder de knie en van schoonmaken had ik helemaal geen kaas gegeten. Maar gelukkig gebeurde dat niet, men had enorm geduld met mij.

Elke latere baan die ik had was voor mij even moeilijk en dat had niet met de banen te maken maar met mij, omdat ik alles met moeite moet leren. De baan die ik nu heb heeft een instructie video voor het bereiken van de site waarop uiteindelijk de examens te vinden zijn, die ik via die site moet beoordelen. Drie keer heb ik die video bekeken, de laatste keer per stukje stil gezet en opgeschreven wat er werd gezegd en gedaan voordat ik een beetje doorhad wat er überhaupt werd verteld. Daarna kostte het me vaak drie kwartier tot een uur om die site te bereiken, totdat ‘het kwartje viel’ en ik nu binnen een paar minuten ermee aan het werk kan, omdat ik eindelijk weet hoe het moet. En dat bedoel ik, volhouden en vooral niet opgeven.

En toch…toch heb ik van elke baan genoten. Bij het werken aan de kassa was elke klant ook een aardig mens om even mee te praten en toen ik later op kantoor werkte heb ik meer dan eens een collega kunnen helpen, die even ergens zijn ei over kwijt moest. En daar heb ik altijd van genoten, het vertrouwen dat mij werd geschonken.

Toen ik voor de klas stond genoot ik van de enkele les die ‘liep als een trein’ naast al die andere waar ik ook veel moeite en voorbereiding voor had gedaan en die toch niet echt ‘uit de verf kwamen’.

En als coach heb ik altijd geweten dat niet iedereen geholpen kan worden omdat het ook van de mensen zelf afhankelijk is. Maar het samengestelde gezin, dat mede dankzij de coaching beter kon functioneren en misschien daardoor wel bij elkaar kon blijven, heeft mijn werk enorm waardevol gemaakt.

Mensen denken soms dat ze pas echt zullen genieten wanneer ze eenmaal zijn gestopt met werken. Maar het kan ook tijdens dat werken, want er zijn altijd momenten om van te genieten.

En op die manier, hoef je het niet uit te stellen.

Voor mij ongemerkt, is het de laatste dag van dit jaar geworden. Zo was het november, zo bijna kerst en nu is er al bijna het nieuwe jaar. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de verre reis die we dit jaar hebben gemaakt. Het regent vies, zoals het de afgelopen dagen al veel heeft gedaan. En zo zal het vandaag blijven.

De laatste dag van het jaar is voor mij altijd één van stille overpeinzing. Hoe is het jaar verlopen en hoe heb ik me gevoeld? Na jaren van ‘goed blijven’ met slecht weer ben ik een keer weer echt verkouden geworden met een hardnekkige hoest. Voor het eerst sinds ik in 2015 stopte met mijn reguliere werk. Voor mij is dat een teken dat ik daarna een sterker gestel heb gekregen. Daarom vertrouw ik erop dat ik snel weer van die nare hoest af zal zijn.

Onze kinderen met hun opgroeiende gezinnen zullen ons altijd zorgen blijven geven, en alle ouders weten dat je met kinderen überhaupt niet meer zorgeloos zult zijn. Dat accepteer ik omdat het erbij hoort en in ons gezin delen we de zorgen met elkaar. We delen ook het geluk met elkaar. Het geluk dat ik, zonder mijn familie en gezin, niet zou hebben gehad.

En de maatschappij, de wereld om ons heen? Ik sluit me er niet voor af, maar ik laat het me ook niet teveel bezighouden. Ik kan niets doen om de oorlog te stoppen, ik heb geen invloed op de landen waar vrouwenrechten worden geschonden. Ik vind er wel wat van. Ik vind oorlog het meest onzinnige dat in de wereld gebeurt, en dat is natuurlijk een understatement. Zo vind ik het schenden van vrouwenrechten, van mensenrechten achterlijk en verachtend en natuurlijk is ook dat een understatement.

Ik heb lang gewerkt met een fijne collega die mij in mijn moeilijke, werkende leven mentaal vaak heeft bijgestaan. Hij zei eens tegen mij: ‘Als je er niets aan kunt veranderen, dan moet je het naast je neer leggen,’ en dat doe ik hiermee ook. Ik laat niet mijn privé leven beïnvloeden door zaken waarop ik geen invloed heb.

Daarom ben ik niet boos op de boeren en ik ben ook niet boos op de politici. Ik weet dat ze allemaal hun werk doen naar hun beste kunnen en ik weet dat ze reageren op wat hun leven rechtstreeks raakt, omdat maar een klein deel van de mensen echt verder kan kijken dan hun eigen ‘achtertuin’.

Ik ben dankbaar voor weer een jaar met liefde, gezondheid, familie, werk en liefdevolle interactie. Ik hoop voor het nieuwe jaar het meest, dat aan de oorlog in Oekraïne en alle andere oorlogen in de wereld, een einde komt. En ik wens de boeren, politici en iedereen die wel invloed heeft op het grotere geheel veel wijsheid en de mogelijkheid om elkaar te begrijpen, door goed naar elkaar te luisteren.

De rest van ons wens ik vooral ons privé leven niet te erg te laten beïnvloeden door waar wij geen invloed op hebben en ons te richten op waar we wel invloed op hebben. Onze liefde en de manier waarop we omgaan met onze dierbaren.

Ik wens ons allen, zoveel als mogelijk is, geluk en gezondheid voor 2023  en wanneer het zover is… gelukkig nieuwjaar.